گل زعفران یا زَرپَران، گیاهی ارزشمند است که محبوبترین ادویه در آشپزی شناخته میشود. این گیاه قبل از برداشت، رنگ روشنی دارد که با گذشت زمان کم کم تیره رنگ میشود. ادویه گران قیمت زعفران از خشک کردنِ کلالههای قرمز رنگ که در وسط گلبرگهای زعفران خودنمایی میکنند بدست میآید.
در گذشته تصور میشد فقط همین پرچمهای قرمز رنگ گل زعفران (کلالههای گل) ارزشمند و پرخاصیت هستند اما با تحقیقاتی که دانشمندان چینی بر روی این گل انجام دادند به این نتیجه رسیدند که تمام اجزای گل زعفران مفید و قابل استفاده هستند. دور ریختن گلبرگ و پرچمهای زرد آن، از بین بردن سرمایه و اشتباهی بزرگ بوده است. در این تحقیقات ثابت شد که خواص گلبرگهای زعفران، کمتر از کلاله آن نیست. جالب است بدانید دمنوش گلبرگ زعفران بخاطر طعم و حس بینظیرش و استفادههای دارویی بسیار زیاد آن توجه زیادی را به خود جلب کرد.
طرز تهیه مربای گل بنفش زعفران
فوت کوزهگری درست کردن مربای گل بنفش زعفران، گرفتن تلخی گلبرگ زعفران است. برای این کار قدم به قدم همراه ما باشید تا طعم لذت بخش یک مربای ناب را تجربه کنید.
مواد لازم برای مربای گل بنفش زعفران
گلبرگ گل زعفران | 2 لیوان پر و فشرده |
شکر | 6 لیوان |
آب | 3 لیوان |
جوهر لیمو | یک چهارم قاشق چایخوری |
- گلبرگهای زعفران را بخیسانید و 2 بار آب آن را عوض کنید یا 2 بار گلبرگها را همراه آب در قابلمه بجوشانید و سپس آب را دور بریزید.
نکته: هر کدام از این روشها را انجام دادید توجه کنید که حتما باید 2 بار مراحل را اجرا کنید تا کاملا تلخی گلبرگهای زعفران گرفته شود.
برای پخت مربای گلبرگ زعفران میتوانید از گلبرگهای سالم یا خرد شده آن استفاده کنید. گلبرگهای سالم و درسته، زیر دندان حس میشوند؛ اگر حس خوبی به آنها ندارید میتوانید قبل از اضافه کردن گلبرگها به شیره، آنها را با قیچی خرد کنید.
- آب را درون قابمله بریزید و روی حرارت متوسط شعله گاز قرار دهید. وقتی آب به جوش آمد جوهر لیمو را به آن اضافه کنید.(جوهر لیمو از شکرک زدن آبلیمو جلوگیری میکند.)
- شکر را به مخلوط خود اضافه کنید. وقتی چند دقیقه جوشید دانههای شکر کاملا در آب حل شده و شیره شفاف میشود.
- مقداری حرارت را کم کنید و صبر داشته باشید تا شیره قوام پیدا کند.
تست قوام شیره: نصف یک قاشق چایخوری از شیره را بردارید. مابین دوانگشت خود آن را تست کنید. اگر حالت کشسانی داشت یعنی قوام آن کافی است در غیر اینصورت چند دقیقه دیگر صبر کنید و دوباره این امتحان را تکرار کنید.
- گلبرگهای زعفران را به شیره خود اضافه کنید. بعد از گذشت 8 دقیقه آن را خاموش کنید.
- بعد از اینکه مربا کاملا خنک شد، آن را درشیشه بریزید و داخل یخچال قرار دهید تا کاملا خنک شود؛ سپس میتوانید مربا را نوش جان کنید.
طرز تهیه دمنوش گلبرگ زعفران
یکی از فواید گلبرگ زعفران تنظیم و کمک به دستگاه گوارش است. به همین علت پزشکان طب سنتی به افرادی که از مشکلات هضم غذا رنج میبرند توصیه میکنند حتما بعد از وعدههای غذایی از دمنوش گلبرگ زعفران استفاده کنند.
مواد لازم برای تهیه دمنوش گلبرگ زعفران
- گلبرگ زعفران به صورت تازه یا خشک شده
- عسل یا نبات
- آب جوش
مقداری گلبرگ خشک شده زعفران را با آب سرد شسته و درون قوری بریزید. آب جوش را به آن اضافه کنید و مدت 15 الی 20 دقیقه بر روی حرارت کتری بگذارید تا دم بکشد. نکته قابل توجه این است که قوری نباید روی شعله مستقیم باشد. (در فصل آبان ماه که گلبرگهای تازه در دسترس هستند، میتوانید همین روش دم کردن را با گلبرگهای تازه زعفران انجام دهید.)
عرق گلبرگ زعفران
جالب است بدانید برای تهیه عرق گلبرگ زعفران از هر یک کیلو گلبرگ خشک شده میتوان هفت لیتر عرق زعفران تولید کرد. این در حالی است که سالانه 30 هزار تن گل تازه زعفران در ایران تولید میشود، اما تمام این ماده ارزشمند دور ریخته میشود.
تولید و استفاده دارویی از زعفران در ایران تاریخچه 3 هزارساله دارد. در ادامه این مطلب به خواص ارزشمند و ناب عرق زعفران اشاره میکنیم.
خواص عرق زعفران
- عرق زعفران به بهبود عملکرد سیستم گوارش کمک میکند .همچنین از بین برنده نفخ و اسید معده است.
- بخاطر طبع گرمی که دارد، عرق زعفران برای بهبود سرماخوردگی و سرفه توصیه میشود.
- برای درمان بیماری آسم استفاده میشود.
- عرق زعفران میل به خوردن غذا در افراد بیاشتها را بهبود میبخشد اما در عین حال ضد چاقی است.
- برای رفع استرس و آرامش در خوابیدن، خوردن یک لیوان شیر با مخلوط عرق زعفران بسیار تاثیرگذار است.
- برای رفع خشکی و خارش پوست نیز خوردن عرق زعفران همراه با شیر توصیه میشود.
- برای رفع ناهنجاریهای کلیه، کبد و مثانه از عرق زعفران استفاده میشود.
- اتانولی و عصاره آبی موجود در گلبرگ زعفران، گرفتگی عضلات را از بین میبرد.
- برای تنظیم گردش خون بسیار موثر است.
- برای رهایی از دردهای رنجآور عادت ماهانه، عرق زعفران بسیار توصیه میشود.
- عرق زعفران خون را تصویه میکند.
- خاصیت ضدالتهابی برای زخمهای دهان ولثه دارد.
- خواص آنتی اکسیدانی و ترکیبات فانکشنال زعفران خاصیت ضد سرطانی دارد.
- هوش را افزایش میدهد.
- ضد دیابت است.
- برای بهبود عملکرد حافظه مفید است.
- آنتی اکسیدان موجود در آن ایمنی بدن را در برابر رادیکالهای آزاد ایجاد میکند.
- از بینبرنده اضطراب و ضد افسردگی است.
- کاهنده کلسترول خون است.
- گلبرگ زعفران به جلوگیری از نابینایی کمک میکند.
- عرق گلبرگ زعفران برای بهبود سریع زخم و سوختگی بسیار موثر است.
- کارتنوئید موجود در عرق گلبرگ زعفران از بهوجود آمدن تومورهای پوستی پیشگیری میکند و دردهای آرتریت را تسکین میبخشد.
با وجود تمامی خاصیتهای گفته شده برای عرق زعفران، بهتر است بدانید زیادهروی در خوردن بهترین مواد غذایی یا دارویی موجب ضرر است. طوریکه خوردن بیش از اندازه آن باعث تغییر رنگ پوست میشود. طبیعت عرق گلبرگ زعفران گرم است و خوردن بیش از اندازه آن باعث اسهال و از دست دادن آب بدن یا حتی ترشح خون از ادرار میشود. همچنین استفاده زیاد در دوران قاعدگی اضطراب را افزایش میدهد.
خواص گل زعفران
در گذشته تصور بر این بود که فقط رشتههای زعفران دارای خاصیت فراوان هستند (این موارد را در مقاله “زعفران چه خواصی دارد؟” به صورت کامل توضیح دادهایم)؛ در نتیجه مابقی این گیاه را دور میریختند، اما خوب است بدانید گل زعفران شامل 6 گلبرگ بنفش، 3 پرچم زرد رنگ و 1 کلاله سهشاخه سرخ رنگ است که هرکدام خواص و ویژگیهای خاص خود را دارند. ریشه زعفران نیز از کلاله سهشاخه زعفران بوجود میآید.
کاربرد فراوردههای گل زعفران:
رشتههای زعفران:
رشتههای سرخ رنگ زعفران که پراستفادهترین بخش آن هستند، در تمام کشورهای جهان مصرف خوراکی و دارویی دارند.
زردی زعفران:
پرچمهای زرد رنگ زعفران در بستنی فروشیها و شیرینیپزیها مورد استفاده قرار میگیرند.
گلبرگ زعفران:
- در تهیه دمنوش، مربا و عرق گلبرگ زعفران که خاصیتهای فوقالعادهای همچون شادابی را دارند استفاده میشوند.
- ضد سرطانی بودن گلبرگ زعفران در درمان سرطان کبد بسیار کاربرد دارد.
- از گلبرگ زعفران میتوان به عنوان کرم ضد چروک، سایه چشم، رژلب، کرم آبرسان، شامپو و تمیز کننده پوست به دلیل رنگی که دارد استفاده کرد.
- گلبرگ زعفران از سفیدی مو و ریش جلوگیری میکند.
- خاصیت ضد پیری دارد.
- گلبرگ زعفران برای تندرستی بدن انسان بسیار مفید است.
ریشه زعفران:
- ریشه زعفران همان قسمت سفید رنگ کلاله زعفران است که خاصیتهای آن مشابه رشتههای زعفران است، با این تفاوت که قدرت رنگدهی کمتری دارد.
- از ریشه زعفران در آشپزی، شیرینیپزی و بستنی فروشیها استفاده میشود و قیمت کمتری نسبت به کلاله زعفران دارد.
گل زیبای زعفران، دارای خاصیتهای فراوان با کاشتن پیاز آن در عمق 20 الی 30 سانتی متری زمین عمل میآید. این گیاه کوچک بعد از رشد کامل به ارتفاع 10 تا 30 سانتیمتر میرسد.
قیمت گل زعفران
زعفران طلای سرخ ایران، همانطور که از نامش میتوان حدس زد قیمت بالایی دارد. بهتر است بدانید این روزها قیمت آن لحظهای تغییر میکند. باتوجه به اینکه زعفران در سه درجه کیفیت تولید میشود پس قیمت آنها متفاوت خواهد بود. هرچقدر کیفیت زعفران بالاتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر میشود.
آیا قیمت زعفران امسال هم گران خواهد شد؟
کشور چین بزرگترین خریدار زعفران ایران است و سالیانه حجم زیادی زعفران به چین صادر میشود. اما امسال با وجود ویروس کرونا و محدودیتهای صادرات میزان صادرات بهصورت چشمگیری کاهش یافت که همین امر کاهش قیمت زعفران را برای چند ماه بههمراه آورد.
آبان ماه با رسیدن فصل برداشت گل زعفران جلسهای در تربت حیدریه تشکیل شد که نتیجه آن، قیمت ۱۵۰ هزار تومانی برای هر کیلو گل زعفران و قیمت ۱۴ تا ۱۸ میلیون تومانی برای هر کیلو زعفران تعیین شد.
این قیمتها، بازار خرید و فروش زعفران را با مشکل مواجه خواهد کرد. اگر شرکتهای بستهبندی و فروشندگان زعفران هر کیلو گل زعفران را به قیمت ۱۵۰ هزارتومان خریداری کنند (هزینه پاک کردن، خشک کردن و کاگر را هم محاسبه کنید) هر کیلو زعفران برای آنها ۲۰ میلیون تومان تمام میشود که طبعا این مدل قیمتگذاری اشتباهی بزرگ بوده است.
البته قیمت زعفران با توجه به میزان تقاضای شرکتهای زعفران متفاوت است؛ چرا که اگر کشاورزان زعفران خود را به بازار عرضه نکنند و از طرفی تقاضای زعفران از طرف شرکتها افزایش یابد، باعث روند صعودی قیمت زعفران خواهد شد. اگر قصد خرید زعفران باکیفیت و اصل را دارید، به صفحه خرید زعفران مراجعه کنید.
2 دیدگاه در “گل زعفران، گیاهی با خواص معجزهآسا”
امکانش هست زعفران رنگش کم رنگ باشه اما عطر زیادی داشته باشه؟
سلام محمد باقر عزیز.
زعفران اصل معمولا به این صورت است که رنگ و عطر جذابی دارد. در مقاله تشخیص زعفران اصل از تقلبی؛ توضیحات کاملی در این مورد دادهایم که میتوانید مطالعه کنید.